روس ها ايران را فروختند ، بوئينگ خريدند
رویترز امروز خبر داد که ۳۰فروند بوئینگ از آوریل سال ۲۰۱۹ (اردیبهشت۹۸) به روسیه تحویل داده می‌شود. خبری کوتاه و شوکه‌کننده و در شرایطی که برآورد می‌شد دشمنان قسم‌خورده‌ای مانند عربستان، امارات و کویت هواپیماهای مسافری سفارش داده شده ایران را بخرند. هنوز جوهر امضای برجام خشک نشده بود که نطق و مصاحبه‌های دلواپسان از معامله با غرب آغاز شد. روزی نبود که فریاد وامصیبتا سرندهند از خرید بوئینگ و ایرباس تا آمدن توتال؛ همه را وادادگی خواندند و از بدعهدی پیشین گفتند و دولت را برحذر داشتند اما امروز ساکتند. روزی که از غیبت لاوروف (وزیر امور خارجه روسیه) در عکس یادگاری برجام نوشتیم، گوش شنوایی نبود. سه سال به‌طور مداوم بر طبل نگاه به روسیه و چین کوبیدند و اتحاد شرقی را تنها راه تقابل با غرب معرفی کردند. دوماه قبل که روس‌ها با سعودی‌ها در اوپک علیه ایران ائتلاف کردند هم هنوز عده‌ای خواب مسکو را می‌دیدند و حتی برخی مانند سید حسین افضلی، عضو کمیسیون عمران مجلس، مانند بازاریاب‌ها درباره اینکه بهتر است ایران برای تقابل سیاسی با غرب سوخو بخرد هم مصاحبه کردند اما روس‌ها برای همان هواپیماهای بی‌مشتری هم شرط تأیید آمریکا را گذاشتند. اکنون ایران در شرایطی‌ست که فروش نفت به خارج تا ۱/۳ میلیون بشکه در روز (درماه جاری) افت کرده و حتی عراق هم رسما اعلام کرده با تحریم‌ها همراهی می‌کند اما هنوز عده‌ای می‌گویند باید نفت را با روسیه سوآپ کنیم و در مقابلش کالا بگیریم. هدایت خادمی که از روسیه سپاسگزار بود که «نمی‌گذارد از گرسنگی بمیریم» گویا هنوز هم امیدوار است لقمه‌ای روسی بر سفره‌اش بنشیند که سکوت اختیار کرده و دلواپس هیچ چیز نیست یا شاید در حال تهیه طرح توجیهی برای سوآپی با عنوان «نفت در برابر دشنه» است. مسکو از یک سو با عربستان توافق کرده که تا می‌توانند تولید نفت را بالا ببرند که نه‌تنها نفت ایران بلکه کمبود ونزوئلا و لیبی هم در بازار احساس نشود و از سوی دیگر، در سفر وزیر انرژی واشنگتن، بوئینگ‌های سفارشی ایران را به‌عنوان جایزه می‌گیرد؛ رفتاری که اگر تا دیروز «خنجر از پشت» تعبیر شده بود امروز جنبه تقابل مستقیم پیدا کرده است. سال ۱۳۹۲ و همزمان با آغاز مذاکرات هسته‌ای، پس از نخستین نشانه‌های امیدبخش، رسانه‌هایی که بعدا «دلواپس» لقب گرفتند، سخن از عمق استراتژیک ایران در سوریه و یمن و عراق گفتند و بدون کوچکترین دغدغه‌ای کارشکنی در دیپلماسی مذاکره را در دستورکار قرار دادند. بارها در آستانه موفقیت مذاکرات اقدامات فرامرزی علنی موجب وقفه و گره‌انداختن به کلاف پیچیده هسته‌ای شد اما دیدار نتاینیاهو و پوتین و پس از آن اعلام علنی روسیه مبنی بر اینکه اجازه تهدید منافع اسرائیل در منطقه را نمی‌دهد، فریاد وامصیبتای هیچکس را بلند کرد. طی این سال‌ها هر شرکت غربی که وارد صنایع نفت و گاز ایران شد، نعره‌های نطق و تذکر کریمی قدوسی، خادمی و دیگر دلواپسان را به آسمان برد. روز امضای قرارداد توتال تصمیم گرفتند به محل امضای قرارداد آمده و راهپیمایی اعتراضی برپا کنند که با حضور یگان ویژه نیروی انتظامی از این کار جلوگیری شد اما وقتی روس‌ها با دریافت پولی معادل ۳ نیروگاه هسته‌ای، یک فاز از نیروگاه بوشهر را تحویل نمی‌داند، ایشان دلواپس توافق رفع تحریم با غرب بودند، گویا اگر چاه روسیه برای ملت ایران آبی ندارد، برای این‌ها نان فراوانی دارد. فهرست پشت پا زدن‌های روسیه به همینجا ختم نمی‌شود؛ از تأیید قطعنامه‌های زنجیره‌ای شورای امنیت تا ماجرای خرید موشک‌های اس۳۰۰ و تحویل ندادن آنها در زمان مذاکرات هسته‌ای و بلوکه کردن ۲ میلیارد دلار پول ایران، لابی با آذربایجان و ترکمنستان و تأیید خط لوله ترنس کاسپین که ایران را از مسیر انتقال گاز و نفت آسیای میانه به اروپا حذف می‌کند و حالا تحویل گرفتن بوئینگ‌هایی که ایران سفارش داده بود و پس از تحریم یکجانبه روی دست آمریکا مانده بود. روس‌ها به قدری به بازاریابان و کاسبان تحریم داخلی اطمینان دارند که در هفته‌های اخیر پیشنهاد ساخت چند نیروگاه هسته‌ای دیگر، فروش سوخو و آنتونوف و حتی برنامه نفت دربرابر هواپیما را از این تریبون‌ها مطرح کرده‌اند و هیچ نطق پیش از دستور یا تجمع اعتراضی‌ای هم انجام نشده است. پرسش اساسی و واقعی در این میان این است که به چه قیمتی و با چه واحد پولی‌ای، هواپیماهای پیشرفته مسافری خرید ایران را برازنده روسیه و هواپیماهای غیراستاندارد و وامانده روسی را مناسب مردم ایران مي‌دانید؟ هنوز هم وقت آن نرسیده که کسی از این رفتار روس‌ها دلواپس شود؟ آنها که معتقد بودند چون کره جنوبی خرید روزانه ۳۰۰ هزار بشکه میعانات گازی را متوقف کرده پس تهران باید خرید هرکالایی از سئول را تحریم کند، آیا طرحی برای محدود کردن یا توقف فعالیت‌های تجاری با مسکو دارند؟ دیشب که موشک‌های اسرائیل مجددا فرودگاه دمشق و انبارهایی که در اختیار نیروهای تحت فرماندهی ایران بود را هدف قرارداد، رسانه‌های دلواپس اشاره‌ای به پوشش کامل منطقه توسط سیستم‌های دفاع موشکی و ضدهوایی روس‌ها کردند؟
بهزاد احمدي نيا
