تدبیر دولت در پسابرجام: ایران به دنبال بهره گیری از برجام نفتی؛
چهارشنبه دهم آذر ماه بود که یکصد و هفتاد و یکمین نشست وزیران نفت و انرژی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در وین گرد هم آمدند تا یکی از مهترین تاصمات خود را در سال ۲۰۱۶ بگیرند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خبر شرق؛ در این نشست اعضای اوپک توافق کردند به مدت ۶ ماه از اول سال ٢٠١٧ میلادی روزانه یک میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه از تولید خود بکاهند و مجموع آن را به ٣٢ میلیون و ۵٠٠ هزار بشکه در روز برسانند.
اعضای اوپک درحالی بر کاهش مجموع تولید خود به اجماع رسیدند که در این میان سهم هرکشور به طور مجزا مشخص شده است. ایران تنها کشوری است که در جدول مورد تایید اوپک اجازه افزایش تولید نفت تا ۹۰ هزار بشکه در روز را دارد. براین اساس، ایران می‌تواند تولید نفت خود را از ۳.۷۹ میلیون بشکه فعلی براساس گزارش منابع ثانویه، تا ۳.۹۷۵ میلیون بشکه افزایش دهد.
عربستان که در ماه‌های گذشته فشار زیادی به ایران برای کاهش یا توقف میزان تولید نفت خود وارد کرده بود، با این نیت قصد حضور در وین را داشت که ایران را نیز همراه با سایر کشورها وارد پروسه کاهش تولید نفت کند، اما ایران بارها تاکید کرد که بر مواضع اصولی خود مبنی بر بازگشت به سطوح تولید نفت قبل از تحریم‌ها پایبند است.
نشست وین ثمره بیش از ۳ سال مردان اقتصادی دولت یازدهم به خصوص وزرات نفت است که برای بازپس گیری جایگاه ایران در اوپک و بازار جهانی نفت تمام توان خود را به کار گرفتند. مسلما دستیابی ایران به افزایش ظرفیت تولید نفت و رسیدن به سقف تولید حدود چهار میلیون بشکه کاری آسان و ساده نبوده که متخصصان این صنعت به آن دست یافتند.
از ابتدای سال ١٣٩١ به دلیل تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران که پیش از همه با هدف ضربه زدن به صنعت نفت کشور برنامه‌ریزی شده بود، صادرات نفت خام و به تبع آن تولید نفت خام با کاهش قابل ملاحظه‌ای مواجه شد، اما با روی کار آمدن دولت یازدهم و تیم جدید در وزارت نفت و با اهتمام زنگنه وزیر نفت بر افزایش تولید نفت و نفوذ ایران در اوپک، روز به روز بر تولید و افزایش نفت ایران افزوده شد.
حال با گذشت یک ماه از نشست اوپک و حصول نتیجه ای موفقیت آمیز برای ایران که کارشناسان از آن با عنوان برجام نفتی یاد می کنند، به همین بهانه خبرگزارش رویترز در گزارشی اعلام کرد که تولید نفت ایران در ماه گذشته میلادی ۳۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است.
نتیجه تحقیق رویترز نشان می دهد که تولید نفت اوپک در ماه دسامبر در آستانه اجرایی شدن توافق وین کاهش یافته است. حملات به زیرساخت های صنعت نفت نیجریه و کاهش صادرات عربستان در این کاهش تولید موثر بوده است. این درحالی است که طبق توافق ایران تولید نفت خود را افزایش داده است.
کاهش تولید اوپک، که اولین کاهش از ماه می تاکنون محسوب می شود، در حالی اتفاق افتاده که صادرات نفت عراق، دومین تولید کننده بزرگ اوپک افزایش یافته و تولید نفت لیبی نیز رشد بیشتری را شاهد بوده است.
بر اساس این تحقیق که با استفاده از آمارهای حمل و نقل و اطلاعات منابع صنعتی تهیه شده، عرضه نفت اوپک از ۳۴٫۳۸ میلیون بشکه در ماه نوامبر به ۳۴٫۱۸ میلیون بشکه د ر روز در ماه دسامبر رسیده است.
بجارنه شیلدراپ، تحلیلگر موسسه اس ای بی گفت: «ما لزوما در سال ۲۰۱۶ شاهد افزایش سریع قیمت نفت نخواهیم بود. یکی از مشکلات این است که تولید اوپک در سه ماهه پایانی سال ۲۰۱۶ رشد بسیار بالایی داشته است»
بر اساس تحقیق اخیر، اوپک در ماه دسامبر روزانه ۱٫۶۸ میلیون بشکه بیشتر از ۳۲٫۵۰ میلیون بشکه ای که توافق کرده تولید خود را به آن سطح برساند تولید کرده است.
در ماه دسامبر، بیشترین کاهش تولید از جانب نیجریه بوده که البته نه ناشی از کاهش به اختیار خود، بلکه به دلیل حمله به تاسیسات نفتی این کشور بوده است. تولید عربستان نیز در ماه دسامبر نسبت به ماه نوامبر کاهش داشته است.
این گزارش حاکی است، ایران نیز که از توافق کاهش تولید معاف شده، تولید خود را ۳۰ هزار بشکه در روز افزایش داده است.
ضمن اینکه رویترز به نقل از منابع صنعتی و دیگر منابع اعلام کرد، ایران به لطف برنامه کاهش تولید اوپک که این کشور از اجرای آن مستثنی شده است، بیش از ۱۳ میلیون بشکه از نفت هایی را که مدت ها در تانکرها روی دریا انبار کرده بود، فروخت. مقدار نفت ذخیره سازی شده ایران در انبارهای شناور از ۲۹٫۶ میلیون بشکه در آغاز ماه اکتبر (۱۰ مهر) هم اکنون به ۱۶٫۴ میلیون بشکه کاهش یافته است. بنا به این گزارش، سطح نفت ذخیره سازی شده ایران در انبارهای شناور خود در ابتدای سال ۲۰۱۶ معادل ۲۹٫۷ میلیون بشکه بوده است.
رویترز افزود: همچنین بنا به اعلام ۲ منبعی که جابجایی نفت کش ها را رصد می کند، هم اکنون نفت فروخته نشده ایران در ۱۲ تا ۱۴ تانکر ذخیره سازی می شود که این تعداد به جز حدود ۶۰ کشتی ناوگان حمل و نقل نفت این کشور است. تعداد تانکرهایی که ایران در تابستان گذشته به ذخیره سازی نفت اختصاص داده بود حدود ۳۰ فروند بود.
رویترز افزود، همچنین بر اساس اطلاعات دریافتی از منابعی که جابجا شدن نفت کش ها را رصد می کنند، مقصد نفت های فروخته شده ایران در ماه های اخیر، کشورهای آسیایی از جمله چین، هند، کره جنوبی و کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا و فرانسه بوده است.
رویترز اعلام کرد، ایران همچنین تلاش دارد با استفاده از فرصت به دست آمده، به بازارهای نفت اروپا از جمله کشورهای واقع در مرکز و شرق این قاره نفوذ کند.
نشست اوپک و به دنبال آن افزایش تولید نفت ایران تا آستانه ۴ میلیون بشکه در روز نشان داد تنها با اتخاذ سیاست های کارشناسی شده و با تکیه بر توان دیپلماسی می توان از حق مسلم ایران در بازار جهانی نفت دفاع کرد نه با بر سیاست های خلق الساعه، عدم پایبندی بر قواعد اقتصاد بین الملل و تندروی در عرصه سیاست داخلی و خارجی.
